ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Ποια είναι η ανατομία του Ισχίου;
Το ισχίο ανήκει στις αρθρώσεις σφαιροειδούς σχήματος και αποτελείται από την μηριαία κεφαλή (σφαίρα), η οποία αρθρώνεται με την κοτύλη (υποδοχή) που βρίσκεται στην περιοχή της λεκάνης. Είναι η 2η μεγαλύτερη άρθρωση από άποψη μεταφοράς φορτίων μετά από την άρθρωση του γόνατος. Αποτελεί το κύριο μέσο σύνδεσης μεταξύ των κάτω άκρων, της λεκάνης και του σκελετού του κορμού.
Το ισχίο προσφέρει σύνθετη λειτουργία και σ’ αυτό οφείλεται μεγάλο εύρος κίνησης. Παράλληλα, μέσω της δομής και των λειτουργιών του εξασφαλίζεται αξιοσημείωτη σταθερότητα και ασφαλής κίνηση των κάτω άκρων.
Οι αρθρικές επιφάνειες των δύο αυτών οστών (μηριαίας κεφαλής και κοτύλης) επικαλύπτονται από τον υαλοειδή χόνδρο, προκειμένου να επιτευχθεί όσο πιο ομαλά γίνεται η ολίσθηση της μίας επιφάνειας πάνω στην άλλη. Ο υαλοειδής χόνδρος αφενός προστατεύει τα οστά με την ικανότητα του να απορροφά κραδασμούς, αφετέρου προσφέρει την μέγιστη ολισθηρότητα μεταξύ τους, επιτρέποντας τους να κινούνται ομαλά χωρίς τριβή.
Τι είναι η Αρθρίτιδα – Οστεοαρθρίτιδα του ισχίου;
Η αρθρίτιδα ή οστεοαρθρίτιδα ισχίου είναι η φλεγμονή της άρθρωσης με καταστροφή του χόνδρου λόγω φθοράς, εκφύλισης ή τραυματισμού. Είναι μια μη αναστρέψιμη βλάβη με τελικό αποτέλεσμα την πλήρη καταστροφή της άρθρωσης. Αποτέλεσμα, αυτής της φθοράς, αποτελεί ο πόνος, ο περιορισμός της κινητικότητας της άρθρωσης και η γενικότερη επίπτωση στην ποιότητα ζωής του ασθενούς. Η οστεοαρθρίτιδα χωρίζεται σε 4 στάδια και η όποια επιδείνωση λαμβάνει χώρα συνήθως με αργό ρυθμό.
Τύποι Αρθρίτιδας του Ισχίου
Η αρθρίτιδα του ισχίου μπορεί να διαχωριστεί σε διάφορους τύπους και υποκατηγορίες ανάλογα το αίτιο της βλάβης. Μερικοί τύποι είναι οι εξής:
- Η ιδιοπαθής ή πρωτοπαθής οστεοαρθρίτιδα ισχίου
- Η μετατραυματική οστεοαρθρίτιδα ισχίου
- Η αρθρίτιδα λόγω συγγενούς δυσπλασίας
- Η αρθρίτιδα λόγω ρευματολογικού νοσήματος
- Η αρθρίτιδα λόγω άσηπτης νέκρωσης της μηριαίας κεφαλής
Ποια είναι τα αίτια της οστεοαρθρίτιδας του ισχίου;
Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την οστεοαρθρίτιδα του ισχίου;
Οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση αρθρίτιδας ισχίου είναι:
- Η ηλικία άνω των 50 ετών
- Η παχυσαρκία
- Ιστορικό τραυματισμών
- Οικογενειακό ιστορικό – γενετική προδιάθεση
- Η ανισοσκελία
- Οι αναπτυξιακές δυσπλασίες (π.χ. Δυσπλασία Ισχίου)
Ποια είναι τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας του ισχίου;
Τα συμπτώματα συνήθως αναπτύσσονται αργά και επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Όπως σε όλες τις μορφές αρθρίτιδας, τα συμπτώματα δείχνουν περιοδικό χαρακτήρα εξάρσεων και υφέσεων. Όσο όμως εκδηλώνεται η πάθηση, οι εξάρσεις αυξάνονται και σε ένταση πόνου αλλά και σε συχνότητα, με την αρθρίτιδα τελικού σταδίου να παρουσιάζει συνεχόμενο έντονο άλγος ακόμα και κατά την ανάπαυση ή τον ύπνο.
Χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι:
- Έντονο άλγος στο ισχίο ειδικά κατά τις κινήσεις της άρθρωσης
- Αντανάκλαση του πόνου στη μέση, το μηρό ή στο γόνατο
- Δυσκολία στην εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων (οι ασθενείς συνήθως παρατηρούν πως δεν μπορούν εύκολα να φορέσουν τις κάλτσες ή τα παπούτσια τους)
- Μειωμένο εύρος κίνησης της άρθρωσης του ισχίου
- Χωλότητα και ανισοσκελία σε προχωρημένες περιπτώσεις με συνοδό μυϊκή ατροφία στην περιοχή της λεκάνης και των ισχίων.
Πώς γίνεται η διάγνωση της αρθρίτιδας του ισχίου;
Η διάγνωση τίθεται σύμφωνα με το ιστορικό του ασθενούς, την καλή κλινική εξέταση και τον απεικονιστικό έλεγχο. Συνήθως αρκούν οι απλές ακτινογραφίες, στις οποίες ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός μπορεί εύκολα να αξιολογήσει την στένωση του μεσάρθριου διαστήματος, την ύπαρξη ανατομικής παραλλαγής, την παρουσία οστεοφύτων και την μορφολογία της άρθρωσης (καταστροφή μηριαίας κεφαλής, αρθροκατάδυση, διάβρωση κοτύλης). Σπανιότερα μπορεί να χρειαστεί μαγνητική ή αξονική τομογραφία.
Ποια είναι η θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα του ισχίου;
Η θεραπεία στη συγκεκριμένη πάθηση έχει ως στόχο να βελτιώσει την κινητικότητα της άρθρωσης και την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Ο στόχος αυτός έχει περιλαμβάνει τη βελτίωση της λειτουργίας της άρθρωσης του ισχίου, παράλληλα, όμως, και τον έλεγχο του πόνου.
Συντηρητική θεραπεία
Η συντηρητική θεραπεία ενδείκνυται στα αρχικά κυρίως στάδια της πάθησης, και σε αυτή μπορεί να περιλαμβάνονται:
- Αλλαγή τρόπου ζωής με αποφυγή των δραστηριοτήτων που προκαλούν έξαρση των συμπτωμάτων
- Χρήση φαρμακευτικής αγωγής και σκευασμάτων
- Απώλεια βάρους
- Σωματική άσκηση, ιδιαίτερα το κολύμπι
- Φυσικοθεραπεία. Η φυσικοθεραπεία έχει ως στόχο τη διάταση των μυών και των συνδέσμων, την ενδυνάμωση και τη βελτίωση του εύρους κίνησης του ισχίου.
- Τοπικές εγχύσεις κορτιζόνης, υαλουρονικού οξέος, πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (θεραπεία PRP) και βλαστοκυττάρων ελαττώνουν τα συμπτώματα και προσφέρουν βελτίωση της κίνησης της άρθρωσης.
- Η μερική αποφόρτιση του σκέλους (βάδιση με μία βακτηρία ή μπαστούνι).
Χειρουργική θεραπεία
Σε προχωρημένα στάδια οστεοαρθρίτιδας η συντηρητική θεραπεία δεν έχει συνήθως το επιθυμητό αποτέλεσμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η αποτελεσματικότερη λύση είναι η χειρουργική θεραπεία και συγκεκριμένα η ολική αρθροπλαστική του ισχίου, δηλαδή ολική αντικατάσταση της άρθρωσης με προθέματα. Ουσιαστικά, αντικαθίσταται η μηριαία κεφαλή και η επιφάνεια της κοτύλης με μεταλλικές προθέσεις.
Η ολική αρθροπλαστική ισχίου είναι ίσως η πιο επιτυχημένη χειρουργική επέμβαση στην ιστορία της ορθοπαιδικής, καθώς προσφέρει άμεση ανακούφιση από τον πόνο και γρήγορη κινητοποίηση του ασθενή από την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα. Η επέμβαση μετράει ήδη πάνω από 50 χρόνια χρήσης, δίνοντας μέχρι τώρα λύση σε εκατομμύρια ασθενείς.