Ανατομία Σπονδυλικής Στήλης

Η σπονδυλική στήλη στον άνθρωπο αποτελείται από 33 έως 34 βραχέα κυλινδρικά οστά, τους σπονδύλους. Βρίσκεται στο ραχιαίο άκρο του μέσου επιπέδου του κορμού, αρχίζει από τη βάση του κρανίου, με το οποίο ενώνεται, και τερματίζει στον κόκκυγα. Η σπονδυλική στήλη στηρίζει την κεφαλή, τον κορμό και τα άνω άκρα και μεταβιβάζει το βάρος τους στα κάτω άκρα με την παρεμβολή των ανώνυμων οστών. Μέσα στην σπονδυλική στήλη περικλείεται και προφυλάσσεται ο νωτιαίος μυελός. Καθώς στηρίζει όλο μας το σώμα, είναι συχνή η εμφάνιση διάφορων παθήσεων σπονδυλικής στήλης που αφορούν τους σπόνδυλους, τους συνδέσμους, τις αρθρώσεις ή τους μεσοσπονδύλιους δίσκους.

Οι σπόνδυλοι διαφοροποιούνται ανάλογα με το σχήμα και τη λειτουργία τους και έτσι η σπονδυλική στήλη χωρίζεται σε πέντε τμήματα:

1. Αυχενική Μοίρα Σπονδυλικής Στήλης (Α.Μ.Σ.Σ.) ή αυχένας: Ξεκινά από τη βάση του κεφαλιού μέχρι τον προέχοντα σπόνδυλο και περιλαμβάνει 7 σπονδύλους. Διαθέτει μεγάλη ευκινησία και ο ρόλος της είναι η στήριξη των κινήσεων του κεφαλιού.
2. Θωρακική μοίρα Σπονδυλικής Στήλης (Θ.Μ.Σ.Σ.): Περιλαμβάνει 12 σπόνδυλους και βρίσκεται από τον προέχοντα σπόνδυλο μέχρι την αρχή της μέσης. Είναι σχετικά άκαμπτη σε σχέση με τον αυχένα.
3. Οσφυϊκή Μοίρα Σπονδυλικής Στήλης (Ο.Μ.Σ.Σ.) ή μέση: Καταλήγει στο ιερό στο και αποτελείται από 5 μεγάλους σπονδύλους. Στηρίζει όλο το βάρος του σώματος και συμβάλλει σε πολλές κινήσεις.
4. Ιερή μοίρα: Περιλαμβάνει 5 σπονδύλους που ενωμένοι μεταξύ τους, αποτελούν το ιερό οστό.
5. Κοκκυγική μοίρα: Είναι ουσιαστικά ο κόκκυγας που αποτελείται από 4-5 πολύ μικρούς σπονδύλους, ενωμένους μεταξύ τους.

Το ιερό και ο κόκκυγας έχουν κυρίως υποστηρικτικό ρόλο, αφού η ένωσή τους αποτρέπει την κίνηση.

Η αναπτυγμένη σπονδυλική στήλη έχει ορισμένα φυσιολογικά κυρτώματα. Το αυχενικό και το οσφυϊκό κύρτωμα είναι κυρτό προς τα εμπρός, το θωρακικό  κύρτωμα, το ιερό οστό και ο κόκκυγας είναι  κυρτά προς τα πίσω. Αυτά τα κυρτώματα σχηματίζουν το χαρακτηριστικό «διπλό S» της σπονδυλικής στήλης. Η καμπυλότητα της αποτελεί την κύρια προϋπόθεση για τη σωστή βάδιση του ανθρώπου καθώς και συμβάλλει στην καλύτερη κατανομή των φορτίων, ώστε η σπονδυλική στήλη να αντέχει το βάρος του σώματος.

Ανατομικά στοιχεία

Η σπονδυλική στήλη αποτελείται κατά κύριο λόγω από τα σπονδυλικά σώματα με τους μεσοσπονδύλιους δίσκους και από τα οπίσθια στοιχεία (σπονδυλικά τόξα και ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις). Ανάμεσα τους υπάρχει ο σπονδυλικός σωλήνας, μία δομή που σχηματίζεται από τα σπονδυλικά σώματα με τους μεσοσπονδύλιους δίσκους και τα σπονδυλικά τόξα. Σε αυτή την κοιλότητα, περιβάλλεται ασφαλής ο νωτιαίος μυελός (αυχενική – θωρακική μοίρα σπονδυλικής στήλης) και οι ελεύθερες νευρικές ρίζες (οσφυϊκή – ιερή  μοίρα σπονδυλικής στήλης). Δέσμες νεύρων (νωτιαία νεύρα) προβάλλουν από τον νωτιαίο μυελό διαπερνώντας τον σπονδυλικό σωλήνα, μέσα από τις μεσοσπονδύλιες οπές (τρήματα), και εκτείνονται σε όλο το μήκος της σπονδυλικής στήλης. 

Δύο γειτονικοί σπόνδυλοι ενώνονται μεταξύ τους με έναν μεσοσπονδύλιο δίσκο, δύο αρθρώσεις και πολλούς συνδέσμους που διατηρούν σταθερό αυτό τον δεσμό.

Μεσοσπονδύλιος Δίσκος

Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος βρίσκεται μεταξύ γειτονικών σπονδύλων της σπονδυλικής στήλης. Κάθε δίσκος συμμετέχει στο σχηματισμό άρθρωσης (ονομάζονται συγχονδρώσεις γιατί είναι αρθρώσεις χωρίς αρθρικό θύλακο) , η οποία επιτρέπει μία μικρή κίνηση του σπονδύλου και λειτουργεί σαν σύνδεσμος ο οποίος κρατά τους σπονδύλους ενωμένους. Ο ρόλος των δίσκων είναι κυρίως η απόσβεση κραδασμών στην σπονδυλική στήλη. Η φθορά του δίσκου, είτε απότομα, είτε συνηθέστερα σε χρόνια βάση, προκαλεί πίεση στα νεύρα και το νωτιαίο μυελό, οδηγώντας σε κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, οσφυϊκή δισκοκήλη ή άλλες παθήσεις του αυχένα.

Οπίσθιες Αρθρώσεις (Ζυγοαποφυσιακές)

Μία άρθρωση σχηματίζεται από ένα τμήμα του πάνω σπονδύλου (κατάντη) και άλλο ένα του κάτω σπονδύλου (ανάντη). Για κάθε ζεύγος σπονδύλων, υπάρχουν δύο αρθρώσεις, μια δεξιά και μια αριστερά οι οποίες ονομάζονται ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις.

Σύνδεσμοι

Οι σύνδεσμοι παρέχουν στήριξη στη σπονδυλική στήλη, συνδέοντας δύο γειτονικούς σπονδύλους μεταξύ τους. Μπορούμε να τα φανταστούμε ως ισχυρά «λαστιχάκια» που κρατούν σταθερά τα πέταλα δύο διαδοχικών σπονδύλων.

Νωτιαίος μυελός

Μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα στην αυχενική και θωρακική μοίρα βρίσκεται ο νωτιαίος μυελός. Αποτελείται από μία μακριά και σωληνοειδή δέσμη νευρικών κυττάρων και είναι η βασική μονάδα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.

Ο νωτιαίος μυελός προστατεύεται από ένα περίβλημα παρόμοιο με του εγκεφάλου, την μήνιγγα. Ανάμεσα σε αυτή και τον νωτιαίο μυελό, υπάρχει ένας χώρος ο οποίος γεμίζει από το εγκεφαλονωτιαίο υγρό, το υγρό που παράγεται στον εγκέφαλο. Από εκεί ξεκινούν και άλλες νευρικές απολήξεις, γνωστές ως νωτιαία νεύρα.

Νωτιαία νεύρα

Υπάρχουν συνολικά 31 ζεύγη νωτιαίων νεύρων, οκτώ αυχενικά, δώδεκα θωρακικά, πέντε οσφυϊκά, πέντε ιερά και ένα κοκκυγικό. Τα νεύρα αυτά προσφέρουν κινητική και αισθητική νεύρωση στο σώμα και στα άκρα με συγκεκριμένη κατανομή το καθένα.

Απευθυνθείτε στον εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό Γεωργούδη Μιχάλη για να καταπολεμήσετε κάθε πάθηση της σπονδυλικής στήλης και να απαλλαγείτε πλήρως από τον πόνο στην πλάτη και στη μέση.